logo acmp cgpm
dé militaire vakbond

NL

FR

EN

Zoek een afgevaardigde - POC

Burn-pits: Defensie blijft de zaak minimaliseren

27/06/2019

De vakbonden bij Defensie werden vandaag door de defensiestaf geïnformeerd over de kwestie van de ‘burn-pits’. Aanleiding voor deze bijeenkomst waren de berichten hierover in de media de voorbije maanden en de talrijke vragen die de militaire vakbond ACMP-CGPM aan de legertop gesteld had over de aanpak van deze problematiek. Defensie blijft in haar toelichtingen heel de zaak afzwakken en blijft de medische problemen ten gevolgen van giftige rookuitstoot van burn-pits wegwuiven.

Volgens de defensiestaf is er sowieso steeds ‘atmosferische vervuiling’ in de meeste operatietheaters: de ‘gewone’ luchtvervuiling, fijn stof, uitlaatgassen van militaire voertuigen of vliegtuigen, de kwalijke stoffen die vrijkomen bij het gebruik van munitie, enzovoort. De rookuitstoot van de ‘burn-pits’ is slechts één element van deze vervuiling en zou volgens Defensie geen onomstotelijke bepalende factor zijn bij eventuele medische problemen ter plaatse of voor ziektes na de terugkeer in België. Verder stelt de defensiestaf slechts weet te hebben van ‘minder dan een handvol’ militairen met medische problemen naar aanleiding van hun inzet in Afghanistan en Mali.

Dergelijk standpunt strookt niet met de bevindingen van de ACMP- CGPM. De militaire vakbond heeft immers reeds 125 meldingen van militairen geïnventariseerd; 20 onder hen maken wel degelijk gewag van medische problemen die zich gemanifesteerd hebben na hun missie in Kandahar en Bamako en die vandaag de dag nog steeds aanwezig zijn. De aandoeningen zijn bovendien typerend voor een langdurige blootstelling aan toxische dampen: long- en ademhalingsproblemen en maag- en darmklachten.

De link tussen buitenlandse missies en medische problemen

Volgens de legertop is er dus geen één-op-één aantoonbaar verband tussen medische problemen bij militairen tijdens en na hun buitenlandse missie en de blootstelling aan de giftige uitstoot van burn-pits. Defensie verwijst hiervoor naar buitenlands wetenschappelijk onderzoek. Hierin wordt inderdaad gesteld dat eventuele medische problemen lastig toe te schrijven zijn aan een blootstelling aan één enkele stof of aan één bron, zoals de burn-pit. Er is immers sprake van een continue blootstelling aan verschillende stoffen en bronnen [1].

Volgens de militaire vakbond ACMP-CGPM is het daarom niet juist om voor elke stof of bron afzonderlijk te beoordelen of deze op zichzelf een aandoening heeft veroorzaakt – zoals Defensie doet, maar moet er naar het complete samenstel van blootstellingen worden gekeken. Het is immers het geheel van alle blootstellingen tijdens de missie die medische aandoeningen kan veroorzaken.

Dergelijke gezondheidsproblemen zijn daarenboven wel degelijk het gevolg van een bevolen militaire opdracht – en deze vaststelling is cruciaal. De band tussen de omstandigheden van de inzet – en dus met het (militaire) ‘dienstbelang’ – en eventuele ziektes, is dus onomstotelijk. Het bestaan van deze binding alleen al zou het leger moeten nopen tot gepaste maatregelen, zowel op preventief vlak als wat de nazorg na de missie betreft. Dit is de essentie van de zorgplicht die Defensie heeft tegenover haar personeel. Het is eveneens de kern van het voorzorgsbeginsel dat vitaal is bij iedere militaire missie.

De afwezigheid van adequate actie van Defensie en het wegwuiven van mogelijke medische gevolgen, neigt dan ook naar het ontlopen van haar verantwoordelijkheid.

De ACMP-CGPM dringt aan een bijsturing van de aanpak van de kwestie van de luchtvervuiling tijdens operaties. Deze verbeteracties dienen, onder meer, te bestaan uit:

  • Een periodieke medische controle door Defensie van alle (ex-)militairen die werden blootgesteld aan burn-pits of gevaarlijke stoffen.
  • Een onafhankelijk platform – voor registratie, advies en opvolging - voor slachtoffers van burn-pits en blootstelling aan andere atmosferische vervuiling.
  • Volledige openheid van zaken door Defensie over deze affaire, maar ook over de Belgische metingen en rapporten over de luchtkwaliteit bij andere buitenlandse missies: Mali, andere regio’s van Afghanistan, Irak, …
  • Toegang tot de wettelijk voorziende financiële compensaties.

 

[1] Waaronder de ‘gewone’ luchtvervuiling in de regio, de vervuiling veroorzaakt door het gebruik van munitie en bij ontploffingen, de gevechtsstress, de druk bij lange afwezigheid van huis, enzoverder.


Terug