Meer middelen voor het leger. Waarom? Daarom!

02/04/2015

In een onthutsend document heeft de legertop willen bewijzen wat iedereen in en rond Defensie al wist (DS 31 maart). Met een budget van 2,15 miljard euro wordt het in de toekomst onmogelijk om zowel te land, ter zee, in de lucht als voor de cyberspace over volwaardige militaire capaciteiten te beschikken. Op die manier creëren we een departement dat operationeel gesproken irrelevant is. In het cyberwoordenboek heet zoiets: game over.

 Iedereen begrijpt waarom men geld besteedt aan onderwijs, gezondheidszorg, justitie en politie. Voor defensie ligt dit vaak anders. Daarom dienen we veel aandacht te besteden aan de vraag: waarom? Zo niet zal men de militaire uitgaven in vraag blijven stellen en Defensie steeds verder afbouwen.

Regeringen leggen de financiële beperkingen voor Defensie vooraf vast. Nadien bekijken ze welk soort Defensie ermee ontwikkeld kan worden. Is het niet beter de denkoefening andersom te maken? Nagaan welke militaire middelen we nodig hebben is belangrijk, erover waken dat iedereen begrijpt waarom we voldoende moeten investeren nog veel belangrijker.

Enkele mogelijke scenario’s

1. Islamitische Staat (IS) besluit zich toe te leggen op een drastische vorm van piraterij, zeemijnen leggen inbegrepen. Vooral de koopvaardij naar West-Europa wordt geviseerd. Schepen worden in onrustwekkend hoog tempo gekaapt. Onze havens krijgen wekenlang geen normale aanvoer meer, grondstoffen blijven achterwege. Onze export valt zo goed als stil. Havenarbeiders, de transportsector en de verwerkingsnijverheid raken technisch werkloos, met als gevolg een niet te overziene economische schade voor ons land. België heeft rechtstreeks belang bij een stevige aanpak van de IS-piraten en wil mee opereren in de Middellandse Zee. Alleen beschikken we niet langer over fregatten en mijnenjagers die de aanvoerroutes kunnen vrijhouden. De oppositie verwijt de zetelende meerderheid dat er nooit geïnvesteerd werd in een degelijke marine.

2. Er vinden verkiezingen plaats in een voormalige kolonie in Afrika. Het aantal gewelddadige demonstraties neemt toe en in de hoofdstad worden enkele terroristische aanslagen gepleegd. Heel wat Belgen geraken geblokkeerd op de lokale luchthaven, waar inmiddels tien landgenoten om het leven kwamen. De Belgische regering wil zo snel mogelijk de overige landgenoten evacueren. De gloednieuwe militaire vrachtvliegtuigen staan vertrekkensklaar. Nu nog een compagnie elitesoldaten inhuren bij een van onze buurlanden. De Belgische premier belt zijn collega’s: ‘Kan u ons gespecialiseerde militairen leveren om onze landgenoten te evacueren? België neemt het transport voor zijn rekening.’ Parijs, Berlijn en Den Haag aarzelen wegens de risico’s voor de eigen soldaten. 48 uur later volgt een nieuwe aanslag: nog eens 18 Belgen komen om. De Belgische regering krijgt steunbetuigingen van over de hele wereld. De premier verklaart dat we ‘alles’ binnen onze mogelijkheden gedaan hebben. De oppositie vraagt welke maatregelen men zal nemen om een dergelijk scenario te voorkomen en wijst op de nefaste gevolgen van de drastische besparingen bij Defensie.

3. Na de Krim en Oost-Oekraïne gaat Moskou verder met zijn machtspolitiek. Een Russische bommenwerper dringt opnieuw het West-Europese luchtruim binnen. Nederland reageert alert en stuurt onmiddellijk twee F-35’s de lucht in. Het toestel dringt het Belgische luchtruim binnen. Om een nog onverklaarbare reden gebruikt de piloot zijn schietstoel en het vliegtuig stort neer op een leegstaande loods. België bedankt Nederland en haalt opgelucht adem. Onderzoek naar het incident brengt geen absolute duidelijkheid over de ware bedoelingen van de Russische vlucht. De media suggereren een mogelijke aanval op de Europese instellingen.

4. Grote delen van ons land worden geconfronteerd met de eerste echte black-out. Het afschakelplan heeft gefaald. Oorzaak: een cyberaanval heeft een belangrijk deel van onze geautomatiseerde infrastructuur platgelegd. Het licht is gedoofd en de trein- en metrostellen staan stil. Het elektronisch betaalverkeer weigert dienst. Deskundigen krijgen het probleem niet binnen de week opgelost. De chaos slaat toe. Benzine tanken is niet meer mogelijk en de banken kunnen niet voldoen aan de massale vraag naar cash geld. De economie valt gedurende enkele dagen compleet stil. Cyberbeveiligingscapaciteit had deze stilstand kunnen voorkomen.

Broze veiligheid

Zijn we ons er voldoende van bewust hoe broos onze maatschappelijke veiligheid is? Niet alleen de veiligheid van onze burgers, maar ook de energietoevoer, havens, transportmiddelen, scheikundige en nucleaire industrie, en communicatiestromen: het lijken allemaal evidenties. Ervan uitgaan dat deze immuun zijn tegen bedreigingen, is bijzonder risicovol. Of is militaire bijstand van de politie bij ernstige ongevallen, natuurrampen of internationale solidariteit van geen tel meer?

Europa raakt steeds meer omsingeld door langdurige conflicten en nieuwe brandhaarden. Terrorisme vormt een toenemend gevaar. Grensoverschrijdende misdaad, cyberaanvallen of vluchtelingenstromen uit falende staten kunnen onze samenleving destabiliseren.

Al te vaak gaan stemmen op waarbij men zich afvraagt of de Belgische Defensie wel ‘alles’ moet blijven doen. ‘Alles’ doen we al lang niet meer. Droombeelden over een Europees leger duiken op. In zijn column maakte Hendrik Vos (DS 31 maart) alvast duidelijk dat een dergelijk eengemaakt leger nog niet voor morgen is.

Als het over besparingen gaat bij het leger, berichten de media uitvoerig over minder geld, minder personeel en minder kazernes. Diezelfde verhaallijn komt telkens terug. Ongetwijfeld een belangrijk gegeven voor de militairen zelf. Maar het is even belangrijk dat het ook over de bestaansredenen van Defensie gaat: de vrijheid, de veiligheid en de welvaart vrijwaren van u en van onze kinderen. Om dit te kunnen waarmaken, is er meer geld nodig. De minister, de legertop, een raad van wijzen, evenals de vakbonden, zijn het hierover alvast eens.

Vrijwaren van onze vrijheid, veiligheid en welvaart: het is de bestaansreden van ons leger en die vergt investeringen.

Yves Huwart

Verantwoordelijke van de militaire vakbond ACMP-CGPM